Ahıskalılar

- Efendim sizin de anne tarafından Ahıskalı olduğunuzu öğrenmek bizim için fevkalade sevindirici oldu. Ahıska hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
- Mazlum bir millet olarak Ahıskalıları nasıl değerlendirirsiniz?
- Bildiğiniz gibi dünyada eşi olmayan bir tehcir ve soykırım yaşayan Ahıskalıların Sovyet Komünist rejiminin bunca zulmüne maruz kaldığı halde hala kimliklerini korumalarını neye bağlıyorsunuz?
- Günümüz itibariyle sizce Ahıska ve Ahıskalılar için neler yapılabilir?

Cevap:

1. Ahıska bir İslam yurdu (dâru'l-İslâm) idi. Benim anne tarafından büyük dedem (annemin dedesi) Rüşdî Efendi, 93'ten (1877-78) önce, Ahıska'dan İstanbul'a okumak için gelmiş, icâzet (diploma) aldıktan sonra tekrar memleketine dönmüş, orada ilim ve talim ile meşgul olmuştur. Büyük dedemin yaptığını yapan birçok Ahıskalı âlim vardır. Kaderin cilvesine bakın ki benim ilk Arapça hocam da, 1937 yılında, birçok emsali gibi yok edileceği için Ahıska'dan kaçarak Türkiye'ye sığınan ve Çorum'da ikâmete mecbur tutulan, belki de hocaları büyük dedemden ders okumuş olan Server Efendi'dir. Bu İslam yurdu Ruslar tarafından işgal edilince birçok aile oradan hicret etmiş, bağımsız İslam yurduna (Osmanlı topraklarına) gelmişlerdir. İmam Şafiî'ye göre bir yurt bir kere müslümanların olunca bir daha kâfir yurdu (dâru'l-küfr) olmaz, orayı kâfirler işgal ve istila etmiş olurlar, müslümanlara düşen de tekrar almak, kâfirlerin hakimiyetine son vermektir. Bugünün dünyasında ve müslümanların hali hazır durumlarında askeri harekât yoluyla, işgal altındaki yurtlarımızı geri almak mümkün değildir. Ama imkan bulunduğu takdirde tekrar oraya göçmek, müslümanların ellerinden çıkmış olan mülkleri satın almak, tarihi binaları ve camileri kurtarmak, oralarda yatırım yapmak, okul açmak gibi yollar da vardır; bu yollardan oraların çehresini değiştirmek mümkündür.

2-3. Gezip dolaştığım yerlerde gördüğüm ve görüştüğüm Ahıskalıları ölçü olarak aldığım zaman şunu güçlü bir kanaat olarak ifade edebilirim: Ahıskalılar dürüst, çalışkan, çilekeş, gelenek ve göreneklerine, özellikle dinlerine ve mezheplerine (Sünnî-Hanefî) ve namuslarına bağlı, becerikli insanlar. Sıfırdan başladıkları yerlerde bile hem kültür, hem organizasyon hem de iktisadi güç olarak üst seviyelere çıkabiliyorlar. Birbirine tutkun, paylaşmacı ve dayanışmacı bir tutum sergiliyorlar. Güçlü imanları, tevekkülleri ve dayanışmacı tutumları sebebiyle başlarına felaketler (zulümler, sürgünler, tehcirler) geldiğinde bile yıkılmadan ayakta kalabiliyorlar.

4. Bu sorunun cevabı kısmen birinci cevapta vardır. Şunları da eklemek mümkündür: Ahıskalılar dünyanın her neresinde bulunuyorlarsa oralarda bir örgüt çerçevesinde birbirleriyle ilişki kurmalılar. Sonra bu yerel örgütler bölgesele, onlar da küresele doğru genişlemelidir. Örgütler (vakıf, dernek, kulüp vb.) hem diğer insan gruplarıyla hem de özellikle kendi hemşehrileri (Ahıskalılar) ile iyi ilişkiler kurmalı, insanların muhtaç olduğu hizmetlere yönelmeli, hizmet yoluyla sevgi ve ilgi toplamalıdırlar. İlgi, faaliyet ve kazançlarından, ana yurt Ahıska'ya mutlaka bir pay ayırmalı, gruplar halinde orayı ziyaret etmeli, ihtiyaçları yerinde tesbit etmeli ve gerekeni yerine getirmelidirler.