28 Şubat ve Dinci Akım

Bazı köşe yazarları "28 Şubat'tan sonra dinci akımda bir gevşeme ve gerilemenin olduğu" tespitinde bulunmuşlar. Sayın T. Alkan da bu tespite katılmakla beraber gelişmeyi, haklı olarak 28 Şubat'a değil, onun da içinde oluştuğu bir başka sürece bağlayarak şöyle demiştir: "Birinci sebep dinciliğin siyasi açıdan çıkmaz bir sokak gibi gözükmesi...
İkinci bir neden, toplumda süregiden laikleşme (sekülarizm) sürecidir. Kentleşme, bireyselleşme, kapitalistleşme ve küreselleşme süreçleri sekülarizmi desteklemektedir. Ve Batılılaşan Türkiye'de bu süreçler yeni değildir, Cumhuriyet
öncesi döneme kadar uzanan eski bir tarihi vardır. O nedenle, siyasette dincilikten uzaklaşma eğilimini sadece 28 Şubat'a bağlamak doğru olmaz. 28 Şubat'ın içinde
geliştiği toplumsal-tarihsel çerçeveye de bakmak gerekir."
28 Şubat'ın mimarlarıyalnızca "dinin siyasete alet edilmesini veya din üzerinden siyaset yapılmasını engellemeyi" hedef olarak seçmediler, aynı zamanda dinin toplum hayatındaki etkisini ve yerini daraltmayı, bireyin ve gurupların dindarlıklarını zayıflatmayı amaç edindiler. Çünkü onlara göre "bireyler dindar oldukça ve toplum hayatında dinin önemli bir yeri ve belirleyici etkisi bulundukça onun siyasetle ilişkisini kesmek mümkün değildi." Bu amaca ulaşmak için seçtikleri yöntem ise dindarlığın beslendiği kaynaklara yönelmek ve bunları ya bitirmek veya zayıflatmaktı. Vakıflara, derneklere, Kur'an kurslarına, medyaya, İmam hatip Okullarına, tarikatlere, yeşil sermayeye... yönelmelerinin sebebi bu idi. Pekala bu yol çıkar mıydı, bu tedbirlerle dindarlığı zayıflatmak mümkün müydü? Mümkün olsa bile dinin siyasete alet edilmesini engellemek için insanların en tabîî haklarına saldırmak ve onu sınırlamak doğru muydu, evrensel hukukla bağdaşır mıydı?
Bize göre dinin siyasi hayatı etkilemesini engellemek mümkün değildir. İnsanların dini ve imanı oldukça bunun, hayatın bütün alanlarında etkisinin de bulunması tabîîdir. Dindarlığın açık ve meşru kaynaklarını kurutmaya kalkışırsanız gizli ve "legal" olmayan kaynaklar devreye girer. Bunun yerine yapılması gereken ve doğru olan dindarı aydınlatmak, ona dinini doğru öğrenme ve serbestçe yaşama imkânını vermek, inancını ve hayat tarzını başkalarına dayatmasının dine aykırı olduğunu anlamasını sağlamaktır. Bu yapılabilirse dindarların siyasi talepleri, "herkesi zorla müslüman yapacak veya -olmasalar bile- 'dindar' müslümanlar gibi yaşamalarını sağlayacak bir düzen" olmaz, bunun yerine "genel ahlak çerçevesinde herkesin kendi inancına göre yaşamasını sağlayacak bir düzen" olur.
Benim tespitime göre Türkiye'de olan şey, "siyasi alanda dinciliğin zayıflaması" değil, bazılarının "dincilik" demeyi tercih ettikleri ideoloji veya hareketin -arada gelip geçen bir coşma ve bulanma devresinden sonra- normal mecrasına dönmesidir. Normal mecradan maksadımız ise yukarıda işaret ettiğimiz siyasi talep vesiyasi faaliyet amacıdır.
Bütün dünyada küreselleşmenin sekülarizmi getirdiği veya genişlettiği tespiti de tartışma götürür. Küreselleşmenin sekülarizm kadar onun zıttını kışkırttığı tezinin de argümanları vardır. Küreselleşmenin global müsamahayı, çoğulculuğuve demokrasiyi beslemesi ihtimali, dinin hayatın dışına çıkarılması veya alanının iyice daraltılması sonucunu doğurma ihtimalinden daha fazladır. Müsamaha ve çoğulculuk ise dindarlığı zayıflatmaz "Başkalarının ifadesiyle dinciliği geriletmez", dindarların taleplerinin yön ve şekil değiştirmesine sebep olur.