İslam milleti

İslam kaynaklarında "millet", bir dine bağlı insan topluluğu demektir. Bu milletin dini İslam, hayat yolu şeriattır.

İslam milletinin içinde çeşitli kavimlere (etnik kökenlere) mensup fertler ve gruplar vardır. Bunlar dil, örf, âdet ve geleneklerini -İslam'a aykırı olmamak şartıyla- muhafaza ederler, ama etnisiteye ait hiçbir değer, dine ait olanın önüne geçemez. Kavimler, kabileler, etnik gruplar, millet (İslam ümmeti) içinde bir "kardeşler ailesi" teşkil ederler.

Milliyyet, "millet bağı, millete aidiyet" demektir. Müslüman bir Kürde "milliyetin ne" diye sorulduğunda "İslam" cevabını verir, "kavmiyetin ne" diye sorulduğunda "Kürt" diye karşılık verir. Türk, Arnavut, Boşnak, Çerkez, Laz… bütün müslümanlar için soru ve cevap aynıdır.

İslam'ın yerine -kendinize göre manasını değiştirerek de olsa- Türk'ü koyar, buna "ulus" der, diğer etnik grupları ise kavmiyet, milliyet vb. nitelemeleriyle bu ulusun içine sokarsanız kavramları karıştırmış, olmayacak bir davanın peşine düşmüş olursunuz.

Şöyle bir itiraz yapılabilir:

Laik demokrat bir ülkede müslümanlardan başka insanlar da -onlara eşit olarak- yaşarlar; bu sebeple "İslam milleti" kavramı ve hakikati bunları dışarıda bırakır. Bu rejimlerde ülke halkı din birliğini değil, mesela vatana aidiyet birliğini veya vatandaşlığı ifade eden bir kavram çerçevesinde ifade edilmelidir.

Evet, bu tespit doğrudur, ancak Türkiye'de ve benzeri bazı ülkelerde "ülke halkı", "Türkiyeli, TC. vatandaşı" diye değil, "Türk" diye anılıyor, "Türk milleti, Türk ulusu" deniyor; diğer etnik gruplara da "Siz de Türksünüz" denmiş oluyor; onlar da -müslüman olsunlar olmasınlar- haklı olarak "Biz Türk değiliz, Kürdüz, Arnavuduz…" diyorlar.

İslam'da çözüm şudur:

Bütün müslümanlar kardeştir, hiçbir kavmin diğerine üstünlüğü yoktur, bütün etnik grupların milliyyeti İslam'dır. Gayr-i müslim vatandaşlar (teb'a) ise din kardeşi değildir ama "İslam yurdu ehalisidir: Ehlü-dâri'l-İslam'dır". Temel insan haklarında müslüman ehali ile eşit muamele görürler.

Demokrasilerde ise bütün etnik grupların eşit olmaları ve tamamı kast edildiğinde tamamını kapsayan bir "halk, millet, ulus" ismiyle anılmaları gerekir.

Şimdi Akif'e kulak verelim:

"Hani milliyyetin İslam idi kavmiyyet ne?
Sarılıp sımsıkı dursaydın a milliyyetine.
Arnavutluk ne demek? Var mı şeriatta yeri?
Küfrolur, başka değil, kavmini sürmek ileri
Arabın Türk'e; Lazın Çerkez'e, yahut Kürd'e,
Acemin Çinliye rüchanı mı varmış? Nerde!
Müslümanlıkta "anasır" mı olurmuş ne gezer,
Fikr-i kavmiyeti telin ediyor peygamber."

27.01.2013