B- İMAM MÂLİK:
Dînin açıkça red veya kabul kabul ettiği maslahatların dışında kalmakla beraber muteber maslahatlara yakın bulunan "el-mesâlihu'l-mürsele"yi bir delil olarak kabul eden İmam Mâlik, muteber olduğuna şer'î delâlet bulunan mesâlihi evleviyetle kabul ve tatbik etmektedir. Qarâfî'nin, misaller vererek yaptığı açıklamaya göre el-mesâlihu'l-mürsele de istihsan gibi yalnız bir imama mahsus değildir. Kıyasta, illetin tahrîcinde (tahrîcu'l-menât) "münâsebet" metodunu kullanan bütün fuqahâ, mâlikîlerin mezkûr maslahat ile kastettikleri esası tatbik etmektedir.(88)
İmam Mâlik'in de bu nevi ictihadı tatbik ettiği sâha ibâdet değil muâmelâttır.(89)
Örnekler:
1- Maznûnun tevkifi câizdir. Buna dair bir nas yoksa da, zanâatkârların zayi ettikleri müşteri malını ödemeleri gibi bu da zarûrîdir. Aksi halde şahid bulunmadığı zaman, maznun itiraf da etmezse adâlet tevzîi mümkün olmaz.(90)
2- Hileli mal satmak, haram mal almak gibi fiilleri işleyenlere bu malların imhası veya tasadduku gibi mâlî cezalar vermek câizdir. Bu mevzûda da nas yoktur, fakat âmme menfaatı için husûsî menfaatin fedâ edilmesi dinin rûhuna uygundur.(91)
3- Toplu olarak bir kimseyi öldürenlerin hepsine kısas yapılır. Bunu nas ifade etmemiş olmakla beraber, kısasın terkinde, hem masûm bir kanın ve canın haksız olarak heder edilmesi, hem de insanları toplu halde katle teşvik vardır. Bu hükümde İmam Şâfi'î de Mâlik'e iştirak etmektedir.(92)