6- Geçimsizlik: Bütün iyi niyet ve gayretlere rağmen huzur bulunamaz, geçim kurulamazsa ve suç kadında ise önce kocanın te'dib hakkı vardır: "... Serkeşlik etmelerinden endişelendiğiniz kadınlara öğüt verin, yataklarında onları yalnız bırakın, nihayet dövün. Size itâat ediyorlarsa aleyhlerine yol aramayın..." (en-Nisâ: 4/34). Koca tedib hakkını sırayla öğüt, küsme ve dövme şeklinde kullanacaktır. Dövme son çaredir ve bazı kadınlar için başka çare bulunmadığı gözönüne alınarak izin verilmiş; fakat sınırlama yapılmıştır: a) Peygamberimiz hayatı boyunca hiçbir zaman kadına el kaldırmamış, "Dövenleriniz hayırlınız değildir"60 "Akşam belki de birleşeceği karısını insan nasıl döver?"61 buyurmuştur. b) Yüze, tehlikeli yerlere vurmayı ve iz bırakacak kadar vurmayı menetmiştir.62 Şu halde buna ancak mecazen ve psikolojik tesiri bakımından "dövme" denebilir. Aile bağını koparmamak için son çare olarak gösterilmiş yine de acı bir ilaçtır. Bu tedbirler de problemi çözmezse hakemlere başvurulur: "Karı kocanın aralarının açılmasından korkarsanız, erkeğin âilesinden bir hakem ve kadının âilesinden bir hakem gönderin; bunlar düzeltmek isterlerse, Allah onların aralarını buldurur..." (en-Nisâ: 4/35) Kusur erkekte olduğu takdirde kadının da hakeme ve hâkime başvurma hakkı vardır. Hakemlerin doğrudan veya hâkim vâsıtasıyle ayırma selâhiyetleri de vardır. Ayrıca kadın bir bedel üzerinde anlaşarak ayrılmayı taleb edebilir (muhâlâ'a). 7- Son çâre boşama ve ayrılma: İslâmda evliliğin, ölüm dışında sona ermesi kocanın boşaması, hâkimin ayırması ve karı-kocanın bir bedel üzerinde anlaşması yollarından biriyle olmaktadır. Boşama son çâredir; Allah'ın sevmediği halde-ihtiyaca binâen- izin verdiği kötü bir çâredir.63 Hıristiyanlığın boşamayı yasaklaması ifrat, boşamanın tamamen serbest bırakılması tefrittir. Evliliğe yalnızca hâkimin son verebilmesi birçok sıkıntılara, kötülüklere sebep olmaktadır. İslâmın seçtiği yol; son çare olarak, en uygun zamanlarda, tedricen boşanma yoludur ve bu yol, hayatın gerçekleriyle bağdaşan orta yoldur. Boşanma iki nevidir: Sünnî, bid'î, Sünnî (sünnete uygun) boşama kadını, temiz halde iken (hayızlı değilken), birleşmeden, bir talâk ile boşamaktır. Bu da meşrû bir sebebe dayanmıyorsa en azından mekruhtur. Bu şartlara uymayan boşama bid'attır; bid'î boşama ise haramdır.64 Bazı müctehidler bu nevi boşamayı muteber saymamışlardır.
60. Ahmed, Ebû-Dâvûd, Nesâî, İbn Mâce, K. en-Nikâh, 51. 61. Ahmed, Müsned, 4/17; Aynı mânada, Buharî K. en-Nikâh, 93. 62. eş-Şevkânî, Neyl, C. VI, s. 223. 63. Ebû-Dâvûd, K. et-Talâk, 3. 64. İbnu'l-Hümâm, Fethu'l-Kadir, C. III, s. 22; İbn Kudâme, el-Muğnî, C. VII, s. 362 vd; Mukâyeseli İslâm Hukuku, s. 294 vd., 304 vd.
Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.
|