2. Nakdin Fonksiyonu:
Para hem önemli, hem de insanın ahlâkı ile alâkası bakımından tehlikeli bir silâhtır. Paranın, insana istediğini temin etmesi bakımından birçok husûsîyeti vardır, onun gücünün sırrı da buradadır. Başka bir ifade ile para, ihtiyaç ve arzular ile onları tatmin eden eşya arasında; yahut şöyle diyelim: Refah içinde geçecek bir hayat ile onun vâsıtaları arasında köprüdür.
Paranın önemi, bir ödeme vâsıtası olarak yalnızca iktisadî sâhaya ait değildir; insanın hayatında paranın manevî ve psikolojik fonksiyonu da vardır.
Psikolojik araştırmalar göstermiştir ki para karşısında insanın durumu, onun ahlâkî davranış ve yönelişlerine, hattâ ferdin duygularla algılamasına tesir etmektedir. Muzaffer Şerif yaptığı tecrübelere dayanarak, toplumun tabakalarına göre gümüş paranın çapını takdir mevzûunda büyük farkların bulunduğunu ileri sürmüştür1
Para acıların, krizlerin ve sıkıntıların hafiflemesine vesîle olduğu gibi, hayvanca kötü davranışlara da sebep teşkil eder. Ona göz dikmek, onu kazanmak için çabalamak birçok problemler doğurur ve güçlüklere göğüs germeyi gerektirir; çoğu kez büyük fikrî güçlerin ve maddî kudret ve kabiliyetlerin ortaya çıkmasını sağlar.
İşte bunun içindir ki özellikle paranın büyük küçük herkes üzerinde sihirli tesirini göz önüne alarak, insanların davranış biçimini değiştirmek üzere, parayı tesirli bir silâh olarak kullanma düşüncesi hareket noktalarımızdan birisini teşkil ediyor. İnsanın davranış biçiminin, değiştirilmesi ve yüceltilmesi mümkün birçok sâik ve âmile bağlı bulunma yönünden hayvanınkinden farklı olduğunu göz önüne alırsak, aynı şekilde onun, içinde çeşitli ilgi ve boyutların çarpıştığı bir kaynak çerçeve içinde hareket ettiğini düşünürsek; bize bu büyük tesiri aynı zamanda birçok yerde kullanma imkânını verecek vâsıta ve âleti aramamız kaçınılmaz hale gelmektedir.
Biz daima kendimize sormalıyız: İnsanlar ne istiyorlar? Neyi istemiyorlar? Sonra nasıl uyuşup kaynaşacaklar? Herhangi bir tesir ve tahrik karşısında davranışları ne olacak?
Fonksiyonu açısından para bize, kitleleri arzu edilen davranış biçimine yöneltmek için vâsıta ve itici güç olarak çeşitli ihtiyaçları tatmin eden en güzel vâsıtayı temsil etmektedir.
Şimdi modelin hedefine geçelim: